W obliczu największych ludzkich tragedii i zbrodni często zadajemy sobie pytanie: „czemu dobry Bóg, jeśli istnieje, przyzwala na pojawianie się zła, które przecież z łatwością mógłby powstrzymać dzięki swojej wszechmocy?”. Jeżeli to zło już wystąpiło, to czemu Bóg nie „cofa czasu” aby je usunąć? Jeśli nie czyni tego, bo nie może lub nie chce, to […]
Wracam do rozważań nad rolą koncepcji wiecznego powrotu w filozofii Friedricha Nietzschego. W pierwszej części tekstu pisałem o „prehistorii” tej idei, wywodząc jej genealogię z archaicznych doktryn metafizycznych oraz z filozofii Heraklita z Efezu i przedstawicieli starej szkoły stoickiej. W części drugiej zrekonstruuję rozumienie wiecznego powrotu u samego Friedricha Nietzschego. Przy okazji powiem parę słów […]
Lato to dobry czas, aby intelektualnie zdryfować w dziwne rejony. Zresztą, słowo „dziwne” będzie jednym z motywów przewodnich tych poszukiwań. W ramach szybkiego – przyspieszonego! – przewodnika przedstawię pięć nowych prądów myślowych, które dopiero walczą o swoje miejsce na filozoficznej agorze. Przyjrzę się akceleracjonizmowi, Mrocznemu Oświeceniu, nowemu materializmowi, psychodelicznej fenomenologii i transhumanizmowi w wersji chrześcijańskiej. […]
Immanuel Kant bez wątpienia należy do tych filozofów, których przedstawiać nie trzeba. Pozostawione przez niego dziedzictwo jest nadal żywe zarówno w filozofii, jak i poza nią. Współcześnie nadal znacznie oddziałuje dokonany przez niego „przewrót” w metafizyce. W niniejszej pracy pokażę, jak myśl kantowska zmieniła oblicze metafizyki i jakie wyzwanie stworzyła dla późniejszej filozofii.
Celem tej pracy jest ustalenie roli, jaką koncepcja wiecznego powrotu odgrywa w szerszym projekcie filozoficznym Friedricha Nietzschego. W opublikowanych za życia pismach myśliciela jest to motyw, który pojawia się jedynie w kilku fragmentach: po raz pierwszy w słynnym aforyzmie o numerze 341. z Radosnej wiedzy, następnie w kilku kluczowych ustępach Tako rzecze Zaratustra, a wreszcie […]
Dyskutowanym przeze mnie problemem jest współodczucie sensu stricto i sensu largo oraz jego rola w życiu społecznym człowieka. Koncepcję współodczucia zaczerpnąłem od Maxa Schelera, jej rekonstrukcja stanowi pierwszą z pięciu części tej pracy. Następnie posługuję się poglądami Nietzschego, stanowiącymi kontrast dla głównego pojęcia. Dalej przedstawiam spojrzenie na empatię od strony nauki. Czwarta część tekstu dotyczy […]
Celem tego eseju jest odpowiedź na pytanie, czy myśl Thomasa S. Kuhna – koncepcję paradygmatów, nauki normalnej i rewolucji naukowych – można uznać za przejaw relatywizmu w filozofii nauki. Najpierw przedstawię ogólny zarys projektu Kuhna, następnie postaram się trafnie uchwycić sens relatywizmu w filozofii nauki i przedyskutować popularne zarzuty, jakie historycznie formułowano wobec koncepcji Kuhna, […]
Katolicyzm jest do tego stopnia zrośnięty z kulturą polską, że spora część polskich środowisk konserwatywnych i narodowych w geście odrzucenia katolicyzmu widzi odrzucenie samej polskości, nawet jeśli ich członkowie sami nie są katolikami. Przykład z historii? Roman Dmowski, który był agnostykiem. Katolicyzm ukształtował polskie dzieje, a właściwie bezdzieje. O polskiej bezdziejowości pisali Stanisław Brzozowski i […]
