Oswald Spengler nie zyskał uznania w środowisku akademickim, zdobył jednak pewną popularność wśród mieszkańców Republiki Weimarskiej. Nauczyciel matematyki postanowił oddać się rozważaniom nad historią, co zaowocowało dziełem Zmierzch Zachodu. Z czasem coraz bardziej oddał się analizom politycznym. W 1933 roku, tym samym, w którym do władzy doszedł Adolf Hitler, napisał Lata decyzji. Niemcy a bieg dziejów powszechnych. Nie jest to dzieło na miarę wcześniejszego Zmierzchu Zachodu. Jest to arcydzieło narodowo-konserwatywnego szuryzmu, mimo to warto mu się przyjrzeć.

Kamienny Platon zerka na nas jednym okiem zza kamiennej maski Sokratesa. Zielonkawo-szara okładka sugeruje, że tematem przewodnim dziewięćdziesiątego wydania Philosophy Now będą powiązania między naukami dwóch wybitnych ateńskich myślicieli, tudzież ewolucja poglądów Platona, który z biegiem lat wyzwolił się spod wpływu Sokratesa i wypracował własną, odrębną filozofię. Jednakże główny ciąg artykułów numeru opowiada wyłącznie o nauczycielu Arystotelesa, czyniąc to na dodatek w statyczny sposób. Rezultat nie jest najlepszy.

Na tle kiczowatych płomieni kroczy ku nam zakapturzona Śmierć z kosą w kościstej dłoni. Ale dzieli ją od nas pytanie, niekoniecznie retoryczne i niekoniecznie paradoksalne: „Czy dni Śmierci są policzone?”. Na łamy Philosophy Now zawitała z początkiem wiosny tematyka eschatologiczna, z doskonałym skutkiem dla osiemdziesiątego dziewiątego numeru.

Plik tekstowy zawierający mój ulubiony wiersz Radosława Jurczaka ma rozmiar 84 bajtów, a na dysku twardym, ze względu na ustawienia minimalnego rozmiaru klastra, zajmuje 4 kilobajty. Skoro zaś na 1 kilobajt składają się 1024 bajty, proporcja (84:4096) wskazuje, że wiersz jest około 50 razy mniejszy. Komu na co takie zabawy z twardymi faktami? Rzecz w tym, że stosunek wiersza jako takiego do dowolnego nośnika (w większej części niezapisana kartka, większość ekranu nie będąca wierszem, ściana i mural będąca bardziej ścianą niż wierszem, i tak dalej aż do znudzenia) zawsze rysuje się na korzyść tego drugiego. Ale jaka to korzyść, skoro najzwyczajniejszy głos, który jest falą, powoduje zaburzenie ośrodka?

Co takiego jest w szóstym rozdziale pierwszego tomu Kapitału Karola Marksa, że przedmowę do pierwszego tłumaczenia polskiego napisał sam Antonio Negri, wykładający wraz z Foucaultem, Derridą i Deleuze’em w Paryżu włoski filozof marksistowski i polityczny? Przyjrzyjmy się mu krytycznym okiem.

Ubrudzone ziemią dłonie trzymają z troską iglastą sadzonkę. Zgodnie z zapowiedzią tematem bieżącego – i nieco opóźnionego – styczniowo-lutowego numeru jest „podtrzymywalność”. Pozwolę sobie tak właśnie przetłumaczyć angielskie sustainability. Wprawdzie w polskiej nomenklaturze obowiązuje raczej określenie „zrównoważony rozwój”, lecz zauważmy, że sustainability i sustainable development to niesynonimowe, choć oczywiście ściśle ze sobą powiązane, pojęcia.

Chodzi tu bowiem nie tylko o lekturę, ale także o to co dzieje się „po” czytaniu. A co się dzieje? Myślimy o tym, co przeczytaliśmy. Wyobrażamy sobie świat, do którego zostaliśmy zaproszeni. Nadajemy mu kształt. Meblujemy po swojemu. Przy tym cały czas poruszamy się w naszej rzeczywistości, która wygląda już jednak nieco inaczej, a przynajmniej inaczej nam się jawi. Zaszła bowiem zmiana: najpierw w nas – dzięki literaturze, a potem w świecie – za naszą sprawą.

Philosophy Now jest dwudziestoletnim czasopismem poświęconym popularyzowaniu filozofii. Cel programowy jednoznacznie wyłuszczono na stronie internetowej: „Deprawowanie niewinnych obywateli poprzez przekonywanie ich, że filozofia może być ekscytująca, warta zachodu i zrozumiała; oraz dostarczanie światła i przyjemnej lektury tym, którzy dali się już uwieść muzie filozofii, osobom takim jak studenci filozofii i akademicy”.

Okładka najnowszej książki Rafała Różewicza krzyczy z daleka jednym, gigantycznym, nieco neonowym, kontrastowym dla tła słowem PAŃSTWO. Imię i nazwisko autora oraz drugi człon tytułu są ledwie widoczne, zlewają się z wszechogarniającą czernią.